Έχετε αναρωτηθεί ποτέ από που απορρέουν οι ηθικοί κανόνες που διέπουν τη ζωή μας?
Είναι αδιαμφισβήτητοι και αδιάσειστοι? Είναι "φορετοί" και εξαρτώμενοι? Είναι Θείες Εντολές ή είναι κατασκευασμένα από τον άνθρωπο? Όλο και κάτι θα έχετε σκεφτεί, δεν μπορεί, εκτός αν είστε αδιάφοροι και απλώς ζείτε σε αυτόματο πιλότο σε μια ζωή-αεροδρόμιο.
Ξεκινώντας από τον ορισμό της πάντα έγκυρης(not) Wikipedia, "Ηθική είναι ο κλάδος της Φιλοσοφίας που ασχολείται κυρίως με το ερώτημα ποιες ανθρώπινες πράξεις είναι αποδεκτές και ορθές και ποιες ανάρμοστες και λανθασμένες;"
Τι σημαίνει ορθές & τι ανάρμοστες? Ποιος το κρίνει? Φυσικά, όπως καταλαβαίνετε, η απάντηση σε αυτό το ερώτημα είναι αρκετά εύκολη, "κανείς και όλοι". Ας δώσω ένα παράδειγμα, διότι, όπως μου έμαθε ο πατήρ(όχι ο Θεϊκός, αυτός δε μου έμαθε τίποτα), ο άνθρωπος χρειάζεται παράδειγμα και όχι μόνο θεωρίες για να σε καταλάβει.. Είσαι Χριστιανός Ορθόδοξος και δε δέχεσαι τους γκέι? Βρίζεις, αφορίζεις. Κανείς δεν ασχολείται με το γεγονός ότι εσύ που φοράς το μανδύα της ηθικής και της κοσμιότητας, έχεις καταφανέστατα τσαλαπατήσει έναν βασικό ηθικό κανόνα της ίδιας θρησκείας με το να έχεις προγαμιαίες σχέσεις. Ετεροφυλόφυλες μεν, εκτός γάμου δε.Εύκολα φτάνουμε στο συμπέρασμα ότι η Ηθική είναι εύπλαστη(όπως & η Θρησκεία), εξαρτώμενη από την χρονική περίοδο, τη χώρα/πόλη/χωριό που ζεις, τη θρησκεία που επικρατεί εκεί που είσαι, τους ισχυρούς κ.ο.κ. Ο βιασμός είναι ηθικός? "μα τι είναι αυτά που συγκρίνεις, τι είναι αυτά που λες?" θα λέγανε οι περισσότεροι. Ας ρωτήσουμε στας Ανατολάς τους αιδεσιμότατους των μούσλι (όχι τα δημητριακά) τι πιστεύουν. Όχι, μη χαίρεστε, "εμείς" δεν είμαστε καλύτεροι. Απλώς, η ανάπτυξη του δυτικού καπιταλισμού και η εμπορευματοποίηση των πάντων, σε συνδυασμό με την πιο "χαλαρή" σύγχρονη μορφή του Χριστιανισμού(όποιος ξέρει λίγο από Π.Διαθήκη, καταλαβαίνει γιατί το λέω έτσι), μας έχουν επιτρέψει να εξαλείψουμε τέτοιες απόψεις από το να είναι επικρατούσες. Αν διαφωνείτε, εξηγείστε μου γιατί λείπει από τις 10 Εντολές το Ου Βιάσεις.
Φυσικά, ακόμη θα ακούσεις το "ε κι αυτήν, έτσι όπως κυκλοφορούσε, τι περίμενε;;;Τα'θελε και τα'παθε..", διότι η λογική του ανθρώπου του επιτρέπει να βλέπει ηθικό μόνο ότι έχει ο ίδιος καμωμένο.
Κι εδώ μπαίνει το δικό μου ερώτημα: Τελικά, υπάρχει η Ηθική? Υφίσταται? Η απάντηση τείνει να είναι "όχι". Εννοιολογικά, η Ηθική εμπεριέχει κάτι παγκόσμιο και διαχρονικό. Γι'αυτό και δε λέμε ποτέ "η ηθική στην Ελλάδα υπαγορεύει...", παρόλο που όλως παραδόξως χρησιμοποιούμε την έκφραση "η ηθική της τάδε εποχής, υπαγόρευε..." όταν μιλάμε για παλαιότερες εποχές. Αυτό συμβαίνει, νομίζω, όταν μιλάμε για έναν ηθικό κανόνα που πλέον δεν υπάρχει και τον θεωρούμε παρωχημένο. Συνεπώς, δεν μπορείς να αποκαλείς ηθική ή ανήθικη μία πράξη, η οποία λαμβάνει χώρα έξω από τον προσωπικό σου κύκλο, έξω από τον μικρόκοσμό σου. Δεν μπορείς να χαρακτηρίσεις ανήθικο τον Αφρικανό κανίβαλο. Γιατί? Διότι η θρησκεία του και η λογική του του υπαγορεύει μια ηθική βάσει της οποίας ζει. Όπως ακριβώς κι εσύ.
Μια 50ετία πίσω, όχι και τόσο παλιά δηλαδή, θεωρούνταν ηθικό η γυναίκα να είναι "προς εκμετάλλευση" του ανδρός της. Γουρούνι στο σακί, εργαλείο για αναπαραγωγή ώσπου να βγει ο συνεχιστής του ονόματος, ανίκανη για εργασία κ.ο.κ. Σχεδόν όλες οι θρησκείες, στις οποίες μάλιστα πιστεύουν και πολλές γυναίκες, ξεκάθαρα διατυμπανίζουν σε κάθε ευκαιρία πόσο "υπάκουη" πρέπει να είναι η γυναίκα στον άνδρα της, ό,τι κι αν είναι αυτός και πόσο κατώτερη είναι (πόσο πιο σαφές να γίνει ότι, κατά βάση, άντρες έφτιαξαν τις θρησκείες). Η δε γυνή να φοβήται τον άνδρα! Φυσικά, αυτή η ηθική τείνει(είμαστε μακριά ακόμη) να εξαλειφθεί στις σύγχρονες κοινωνίες, γεγονός που δείχνει και την ανικανότητα των θρησκείων να πείσουν για την ορθότητα των λεγομένων τους.
Η ύπαρξη της Ηθικής, λοιπόν, είναι "φορετή", εύκολα εκμεταλλεύσιμη από τον έχοντα εξουσία εναντίον των κατευθυνόμενων μαζών και δύσκολα διαχειρίσιμη για τους εαυτούς μας. Για την έλλειψη ηθικής των άλλων είμαστε "μανούλες".
Live and let live είναι η φράση-κλειδί, τόσο εύκολη νοηματικά & συνάμα τόσο δύσκολη στην εφαρμογή της.
Καληνύχτα σας.
