Hello, hello!!! Πλησιάζει το κλείσιμο ακόμη μιας χρονιάς και ποιος καλύτερος τρόπος να το γιορτάσουμε από το να ασχοληθούμε με τον αγαπημένο μας κινηματογράφο...?
Όπως προϊδεάζει και ο τίτλος, μιλάω για τις καλύτερες Ευρωπαϊκές ταινίες της δεκαετίας 2005-2014. Όσο εμείς πανηγυρίζαμε σα λαός τη νίκη της Παπαρίζου στη Eurovision και τα γκολ του Χαριστέα στο Euro, οι καλοί μας φίλοι, οι κινηματογραφιστές δημιουργούσαν αριστουργήματα! Σκόπευα να δημιουργήσω μία δεκάδα, αλλά είδα πως υπερβολικά πολλά και καλά έργα έμεναν εκτός, οπότε το γύρισα σε 20άδα... Ξεκινάμε, λοιπόν:
20. The White Ribbon (2009) - Παραγωγή του Γερμανικού κινηματογράφου κάτω από τη σκέπη του εξαιρετικού Haneke, ο οποίος δημιουργεί μια ταινία για τα "προεόρτια" του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου, παρουσιάζοντας την απαρχή όλων των κακών, είτε αυτή βρίσκεται κάτω από το θρησκευτικό πέπλο είτε όποιο άλλο.. Πολλοί θα έβαζαν το Amour (από τον Haneke) σε αυτή τη λίστα, αλλά προσωπικά θεωρώ πιο σωστά δομημένη και εκλεπτισμένη τη Λευκή Κορδέλα του.
19. Moartea domnului Lazarescu (2005)
- Ερχόμαι στη γειτονιά μας, στα Βαλκάνια και πιο συγκεκριμένα στη
Ρουμανία, όπου δημιουργήθηκε αυτή η σύγχρονη Οδύσσεια για τον κ.
Λαζαρέσκου, τον εξαιρετικό Ion Fiscuteanu, μέσα από τη ματιά του Cristi Puiu.
Η απλότητα με την οποία κινείται το φιλμ ίσως προκαλέσει μια ενόχληση
σε κάποιους ή ακόμη και βαριεστημάρα, αν και προσωπικά, θεωρώ πως είναι
έξοχο παράδειγμα της ζωής γύρω μας.
18. A torinói ló (2011) - Δράμα από την Ουγγαρία, με την υπογραφή του σπουδαίου και αμφιλεγόμενου Bella Tarr,
ο οποίος ονόμασε την ταινία το κύκνειο άσμα του. Για να μπείτε στο
νόημα, να σας πω πως μυθολογείται ότι η τελευταία πράξη του Νίτσε, λίγο
πριν μείνει στο κρεβάτι του (επί δεκαετία και μέχρι να πεθάνει) από
εγκεφαλικό, ήταν το να σταματήσει το μαστίγωμα ενός αλόγου λίγο έξω από
το σπίτι που διέμενε. Εδώ, ο σκηνοθέτης, μας τοποθετεί μακριά, μεν, από
τον Νίτσε, αλλά κοντά στις απόψεις του περί ζωής, φύσης και Θεού, μέσα
από τη μετέπειτα ζωή του αλόγου και του αφεντικού του. Όλη η νοοτροπία
της φύσης, των ζωών και των ανθρώπων γύρω από την αβάσταχτη
συνειδητοποίηση πως όλα κάποτε τελειώνουν. Δύσκολο έργο, για καλά
μυημένους.
17. Män som hatar kvinnor (2009) - Η Σουηδική κινηματογραφική μεταφορά της νουβελικής τριλογίας του Stieg Larsson, με ξάφνιασε όσο και τον υπόλοιπο κόσμο που αφομοίωσε το πόσο καλοί είναι οι "βόρειοι" σε ταινίες θρίλερ-μυστηρίου-αστυνομικές. Δυνατή τριλογία, με το πρώτο κομμάτι της να παραμένει και το καλύτερο. Το 2011 ακολούθησε Αμερικάνικη αντιγραφή, για την οποία δεν αξίζει να μιλήσουμε, αν και ήταν εξίσου καλή. 
16. Control (2007) - Ίσως να βρίσκεται σε αυτή τη λίστα με τα λιγότερο αντικειμενικά στοιχεία από όλες. Λατρεμένη -κατά βάση Αγγλική- ταινία για τον αινιγματικό τραγουδιστή των Joy Division, Ian Curtis, ο οποίος αυτοκτόνησε σε ηλικία μόλις 23 ετών, έχοντας αφήσει πίσω του τόσα υπέρτατα κομμάτια, που άλλες μπάντες πασχίζουν δεκαετίες και δεν καταφέρνουν να δημιουργήσουν. Ασπρόμαυρη, αλλά κυρίως μαύρη κι όταν τη δείτε θα με θυμηθείτε... Ανατριχίλα στις live εκτελέσεις των κομματιών...
15. The boy in the striped pyjamas (2008) - Το, Αγγλικής-Ιρλανδικής παραγωγής, δράμα προέρχεται από τη νουβέλα του Ιρλανδού John Boyne και αφορά τον Β'ΠΠ. Τι το κάνει να ξεχωρίζει από τις υπόλοιπες 10.000 ταινίες για τον Β'ΠΠ ? Το γεγονός πως αναπτύσσεται μέσα από τα μάτια δύο 8χρονων παιδιών, ένα φυλακισμένο κι ένα γιος αξιωματούχου των Ναζί..jpg)
14. 4 luni, 3 saptamâni si 2 zile (2007) - Δράμα Ρουμανικής και Βελγικής παραγωγής που αφορά την προσπάθεια μιας γυναίκας να προβεί σε έκτρωση, με τη βοήθεια της φίλης της, στη Ρουμανία του '80 και του Τσαουσέσκου. Λιτή και σκληρή, προβληματίζει και εγείρει ερωτήματα που δεν είμαστε έτοιμοι να απαντήσουμε, όπως "πόσο μακριά θα έφτανες για ένα φίλο που σε χρειάζεται;".. Για ακόμη μια φορά, το προσωπικό δράμα διασταυρώνεται με τα εθνικά προβλήματα της χώρας, όπως και στον Lazarescu, ακόμα πιο εύστοχα και σίγουρα πιο σκληρά σε αυτό το παράδειγμα.
13. The Last King of Scotland (2006) - Βρετανικό δράμα, βασισμένο στα χρόνια αρχηγίας του δικτάτορα Idi Amin στην Ουγκάντα, μέσα από τα μάτια του προσωπικού του ιατρού(James McAvoy). Φυσικά, παρότι και η ίδια η ταινία ήταν άκρως επιτυχημένη, την παράσταση κλέβει, δικαίως, ο Forest Whitaker, με την ερμηνεία του ως ημίτρελου, μανιακού και βίαιου δικτάτορα!
12. La grande bellezza (2013) - Θεωρώ την ταινία αυτή την καλύτερη διαφήμιση που θα μπορούσε να έχει η Ρώμη. Μέσα από τη ματιά του Sorrentino και την εκπληκτική ερμηνεία του Servillo, ο πρωταγωνιστής μας απομακρύνεται (μετά και τα 65α του γενέθλια) από την ανούσια νυχτερινή ζωή που ζούσε τόσα χρόνια και μαγεύεται από την απέραντη ομορφιά που κρύβει η πόλη του. Μαζί του, μαγευόμαστε κι εμείς...
11. Jagten (2012) - Δανέζικη παραγωγή από τον Thomas Vinterberg, με την υπογραφή, όμως του Mads Mikkelsen. Ο λατρεμένος "Hannibal" αποδεικνύει σε ακόμη μία περίπτωση πως ένας ηθοποιός, μόνος του, μπορεί να πάρει μια εξαιρετική μεν ιστορία, αλλά μέτρια κινηματογράφηση και να την εκτοξεύσει! Καταπληκτικός από την αρχή ως το τέλος, με πρόσωπο-θείο δώρο για ηθοποιό, μιας και η εκφραστικότητα του κάθε συναισθήματος ζωγραφίζεται λεπτομερώς σε κάθε γωνία του. 
10. Ida (2013) - Ταινία που είδα μόλις πριν μία εβδομάδα κι όμως, με μάγεψε σχεδόν αμέσως. Τρομερός κινηματογράφος από τον Πολωνό Pawel Pawlikowski, ο οποίος φτιάχνει εικόνες που μόνο σε Ευρωπαϊκό κινηματογράφο μπορείς να πετύχεις. Μέσα από την ασπρόμαυρη εικόνα και τον παγωμένο χειμώνα της Πολωνίας που παλεύει να βρει τα πατήματά της ανάμεσα στον κομμουνισμό και τον καθολικισμό (τη δεκαετία του '60), μας παρουσιάζει ένα κοινωνικό δράμα/οδοιπορικό για τις χαμένες ζωές και τις διαφορές των ανθρώπων της χώρας του. Τρομερή!
9.Celda 211 (2009)
- Από τις καλύτερες "ταινίες φυλακής" ever, αλλά σίγουρα η καλύτερη της
τελευταίας δεκαετίας. Από την Ισπανία με αγάπη, λοιπόν, μια ωμή και
σκληρή ταινία δράσης και αγωνίας, που καταφέρνει με την αξία της να μπει
στην καλύτερη δεκάδα μου! Τρομεροί οι δύο πρωταγωνιστές, κυρίως, όμως, ο
MALAMANDRE....
8. Green Street Hooligans (2005) - Η δεύτερη επιλογή της δεκάδας περιλαμβάνει μια ταινία, που όπως και το Control, μπαίνει κυρίως με υποκειμενικά κριτήρια. Ανεξάρτητη Αγγλική παραγωγή με την υπογραφή της Lexi Alexander, μια ταινία, που όσο καμιά άλλη, μπόρεσε να περιγράψει με γλαφυρό τρόπο το σκοτεινό μονοπάτι του χουλιγκανισμού. 
7. Hunger (2008) - Βρετανικό/Ιρλανδικό δράμα του Steve McQueen (12χρόνια σκλάβος κλπ κλπ) με πρωταγωνιστή τον εξωφρενικά καλό και αγαπημένο του σκηνοθέτη, Michael Fassbender στην ερμηνεία της ζωής του. Πρόκειται για την δραματοποίηση των γεγονότων που ακολούθησαν τη φυλάκιση πολλών μελών του IRA και την απόφασή τους για απεργία πείνας. Καθηλωτική ταινία, ωμός ρεαλισμός!
6. The Broken Circle Breakdown (2012) - Βέλγικης παραγωγής δράμα του Felix van Groeningen, ο οποίος παίρνει ένα δραματικό, από μόνο του, θέμα και μας κάνει να σπαράξουμε μαζί με τους πρωταγωνιστές του. Καταπληκτική ταινία, σπουδαία ερμηνεία της Veerle Baetens και γενικώς, αν δεν την είδατε (μιας και δεν έγινε ιδιαιτέρως γνωστή) δείτε τη!!!
5. Die Welle (2008) - Καταπληκτική ταινία Γερμανικής παραγωγής, η οποία αποτελεί μια άτυπη απάντηση (στο μυαλό μου τουλάχιστον) του Das Experiment του 2001. Ένας καθηγητής προσπαθεί μέσω ενός ανορθόδοξου πειράματος να δείξει στους μαθητές του πόσο κακός μπορεί να γίνει ο άνθρωπος μέσα από μια δικτατορία, έστω και στα πλαίσια μιας μικρής τάξης. Φυσικά, το πείραμα, όπως φαντάζεστε, δεν πάει και πολύ καλά ή για να είμαστε κυνικοί, πάει εξαιρετικά, πετυχαίνει πλήρως το σκοπό του...
4. Κυνόδοντας (2009) - Ναι, ναι ξέρω, είναι δήθεν, είναι βλακεία, δε μας λέει τίποτα ιδιαίτερο, μόνο κάτι ανωμαλίες δείχνει κ.ο.κ.!! Sorry που σας ενοχλώ, αλλά η ταινία είναι Σταθμός για τον Ελληνικό Κινηματογράφο!! Εξαιρετική κινηματογραφική αλληγορία της απλότητας του μυαλού και των πλαισίων που λειτουργεί, όταν το περιορίζεις. Τρομερός Λάνθιμος, ευτυχώς αναγνωρίστηκε "στα εξωτερικά" και μακάρι να μπορέσει να μείνει στο ύψος αυτής της δημιουργίας του και στο μέλλον. Πολλά παραπάνω από όσα μοιάζει να δείχνει αυτή η ταινία, με μάγεψε με την πρώτη ανάγνωση, με καθήλωσε με τη δεύτερη, αλλά και με όσες σκέψεις μου δημιούργησε. Ονειρική στιγμή η ατάκα "Το ζώο που μας απειλεί λέγεται γάτα. Είναι το πιο επικίνδυνο ζώο που υπάρχει..."
3. Intouchables (2011) - Έπρεπε να περάσουμε αρκετές θέσεις, αλλά επιτέλους, Γαλλικός κινηματογράφος! Αριστούργημα του μόνιμου διδύμου Nakache και Toledano, που παρουσιάζει μέσα από μια εύθυμη & ελπιδοφόρα ματιά τη ζωή και τη "σύμπραξη" ενός τετραπληγικού ζάμπλουτου κι ενός νεαρού από τις εργατικές συνοικίες της φτώχειας, τον οποίο προσέλαβε να τον φροντίζει. Πολύ καλός για ακόμη μια φορά (όπως και στο Ne le dis a personne) o Francois Cluzet, αλλά την παράσταση κλέβει ο άγαρμπος, φωνακλάς καλοκάγαθος γίγαντας Omar Sy, προσφέροντας στιγμές συγκίνησης κι άφθονο γέλιο. Κάτι σημαντικό? Πρόκειται για αληθινή ιστορία.
2. Das Leben der Anderen (2006) - Αυτό το Γερμανικό θρίλερ που λαμβάνει χώρα το 1984 στο Ανατολικό Βερολίνο, θα μπορούσε -και ίσως θα έπρεπε- να βρίσκεται στην πρώτη θέση.. Και θα ήταν, αν το νο.1 δεν ήταν κάτι παραπάνω από ταινία. Άψογη κινηματογράφηση από τον Florian Henckel von Donnersmarck (τι όνομα άθλιο είναι αυτό?), στον οποίο μάλλον έπεσε βαριά η καλλιτεχνική αυτή επιτυχία και μετά έκανε μόνο το άθλιο The Tourist. Τέλος πάντων, όμως, τον συγχωρούμε, διότι, με τη βοήθεια του τρομερού Ulrich Muhe, έφτιαξε το καλύτερο έργο της τελευταίας δεκαετίας για τον Γερμανικό κινηματογράφο. Ένας άντρας των μυστικών υπηρεσιών της χώρας, που παρακολουθεί ένα ζευγάρι με σκοπό να καταγράφει τα πάντα για τη ζωή τους και σιγά σιγά γίνονται κομμάτι του. Κομμάτι δύσκολο να αποχωριστεί... Εξαίσια!!!
1. El laberinto del fauno (2006) - Τι να πρωτοπεί κανείς για αυτό το έργο? Τα λόγια μοιάζουν πολύ φτωχά.. Ο Guillermo del Toro δημιουργεί την, με διαφορά, καλύτερη ταινία του, μια ταινία που στην επιφάνειά της μιλάει για τον πόλεμο και την Ισπανία του '40. Όμως, είναι πολλά-πολλά περισσότερα από αυτό. Μέσα από τα μάτια της νεαρής πρωταγωνίστριας μεταφερόμαστε σε έναν κόσμο αλλιώτικο, μαγικό και άκρως καθηλωτικό. Το μυαλό του παιδιού πάντα μαγεύει και ο σκηνοθέτης μας το δείχνει με τον καλύτερο τρόπο, πως ένα παιδί προσπαθεί να ξεφύγει από την δυσωδία και την απεχθή σκληράδα του πολέμου. Δε λέω περισσότερα, γιατί θα χαλάσω όσα με κάνει να νιώθω αυτό το -κατά βάση Ισπανικό- ΑΡΙΣΤΟΥΡΓΗΜΑ... Όσοι, κατά τύχη, δεν το έχετε δει, σπεύσατε!
Αυτά, λοιπόν, από μένα, μαζί με ευχές για όμορφη νέα χρονιά, resolutions που δε θα κρατήσουμε και νέες εμπειρίες & ανθρώπους στις ζωές μας. Και σίγουρα, με ακόμη περισσότερες ταινίες (και σειρές, μην ξεχνιόμαστε)...
Καλό 2015, cu soon...!
